Tα πιο πρόσφατα ειδησεογραφικά νέα αναφέρονται για τις PFAS στα χάρτινα καλαμάκια και το πόσο δυνητικά βλαβερά είναι.

Τι είναι οι PFAs;

Είναι οι per- and polyfluoroalkyl substances (=πολυφθοροαλκυλικές ουσίες) οι οποίες είναι γνωστές ως και «forever chemicals» επειδή διασπώνται εξαιρετικά αργά. Οι PFAS έχουν συνδεθεί με καρκίνους (π.χ.στήθος), υπογονιμότητα, θυρεοειδίτιδα, αυτοάνοσα νοσήματα και ορμονικές διαταραχές.

Ποιες είναι οι πιο γνωστές PFAs;

• PFOAS (Perfluorooctanoic acid)
• PFOS (perfluorooctane sulfonate)

Ίσως, θα έχεις παρατηρήσει ότι πλέον σε αρκετά σουπερμάρκετ πουλάνε αντικολλητικά τηγάνια που αναγράφουν PFOAS FREE. Η Ευρωπαϊκή ένωση έχει ήδη προτείνει τη σταδιακή κατάργηση των PFAS σε είδη όπως ρούχα, καλλυντικά, παιχνίδια και υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα έως το έτος 2030 (ΕU STRATEGY FOR PFAS, 2019).

Ποιες είναι οι κυριότερες πηγές έκθεσης PFAs;

• Τα περισσότερα αντικολλητικά σκεύη είναι κατασκευασμένα με PTFE, επίσης γνωστά ως Teflon, έναν τύπο PFAS.
• Οι γρατσουνισμένες και γδαρμένες επιφάνειες σε αντικολλητικά σκεύη τα οποία είναι επικαλυμμένα με τεφλόν, φαίνεται να μπορούν να απελευθερώνουν πάνω από 2 εκ. Μικρο πλαστικά και νανοπλαστικά στα τρόφιμα, τα οποία μπορούν να μεταφέρουν PFAS στην κυκλοφορία του αίματος.

Δυο μελέτες που δημοσιεύθηκαν το 2019 και το 2022 έκαναν αναφορά για την παρουσία PFAs σε ορισμένα οδοντικά νήματα της εταιρείας ORAL-B, Colgate, Crest. Η παρουσία των PFAs ήταν όμως σε χαμηλά επίπεδα. Η Αμερικανική Οδοντιατρική Ένωση και η Αμερικανική Ακαδημία Περιοδοντολογίας συνέστησαν ότι, παρόλο που δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και μέχρι να υπάρξουν περαιτέρω στοιχεία, οι καταναλωτές ενθαρρύνονται να κατανοήσουν τον κίνδυνο των PFAS και να αναζητήσουν πιθανές εναλλακτικές λύσεις στα προϊόντα που χρησιμοποιούν καθημερινά.

Πώς να μειώσεις την έκθεση στις PFAS;

• Επένδυσε σε ένα αποτελεσματικό φίλτρο νερού αντίστροφης όσμωσης.
• Ξεσκόνιζε πιο συχνά με ένα βρεγμένο πανί τη σκόνη και σκούπιζε με ηλεκτρική σκούπα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Τα σωματίδια σκόνης μπορούν να μεταφέρουν αρκετές επιβλαβείς χημικές ουσίες που εκπέμπονται από έπιπλα, ρούχα, προϊόντα οικιακής χρήσης
• Συσκευασίες τροφίμων : takeaways, pizza boxes, microwave popcorn, περιτυλίγματα τροφίμων - μείωσε το delivery, τα συσκευασμένα τρόφιμα και προτίμησε να μαγειρεύεις τα γεύματα σου
• Πολλά καλλυντικά (σαμπουάν, οδοντικό νήμα, makeup, κ.α.) Περιέχουν συχνά PFAS. Απόφυγε αδιάβροχα προϊόντα και προϊόντα με PTFE ή "φθορο- (fluoro-)" στα συστατικά για τον περιορισμό της έκθεσης.
• Αντικατέστησε τα Teflon τηγάνια και μην τα ξύνεις με μεταλλικά μαγειρικά αντικείμενα ή λειαντικά καθαριστικά και μην τα υπερθερμαίνεις όταν μαγειρεύεις. Προσωπικά δεν τα χρησιμοποιώ πλέον.

Και τι καλαμάκια να προτιμήσω;

Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα η καλύτερη επιλογή ήταν τα ανοξείδωτα καλαμάκια, μετά τα γυάλινα και τέλος τα μπαμπού καλαμάκια. 

* Το άρθρο μου ανανεώνεται με την προσθήκη ή την αφαίρεση δεδομένων ή και προϊόντων. Για να ενημερώνεσαι για τα ανανεωμένα άρθρα μου, εγγράψου στο newsletter μου 

Το μόνο σίγουρο είναι οτι κανείς μας πλέον δεν μπορεί να αποφύγει τα PFAs ή να ζήσει μια μη «τοξική» ζωή. Αυτά μπορεί να βρίσκονται σε προιόντα για τα οποία δεν έχουμε ακόμα δεδομένα. Μαθαίνοντας κάτι καινούργιο, είναι βοηθητικό σαν καταναλωτής να κατανοήσεις τον κίνδυνο των PFAS αλλά και να αναζητήσεις πιθανές εναλλακτικές λύσεις στα προϊόντα που χρησιμοποιείς καθημερινά. Αρα, αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να μειώσεις την έκθεση σου σε αυτές τις ενώσεις και να προσπαθήσεις για ένα low tox τρόπο ζωής.

Πηγές:

Science of The Total Environment, 851 (2)

Environ. Sci. Technol. 2022, 56, 16, 11172–11179

DOI: 10.1038/s41370-018-0109-y

Consumer Reports, How to Avoid PFAS