Παρόμοια με άλλα ΣΜΝ, η πρόληψη είναι πραγματικά το κύριο σημείο εστίασης αντιμετώπισης του HPV. Μάθε τι είναι, ποια είναι η ιατρική προσέγγιση, το ρόλο του ανοσοποιητικού και τι ισχύει για τη πρόληψη

Σε αυτό το άρθρο θα μάθουμε:

• Τι είναι ο HPV και οι τύποι

• Οδοί μετάδοσης του HPV εκτός της σεξουαλικής μετάδοσης

• Πρόληψη για τον HPV (εξετάσεις και διάφορες θεραπείες)

• Διατροφική προσέγγιση και υποστήριξη του ανοσοποιητικού

• Συμπληρώματα ή/και βότανα

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι το πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα παγκοσμίως που μεταδίδεται πολύ εύκολα μέσω της σεξουαλικής επαφής δέρμα με δέρμα αλλά και με την στοματογεννητική επαφή - στοματικό σεξ (PMID: 33101476).

Περισσότεροι από 200 ιοί των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) έχουν ταυτοποιηθεί και ταξινομηθεί σε τύπους «HPV υψηλού κινδύνου» (HR-HPV) και «χαμηλού κινδύνου HPV» ανάλογα με το δυναμικό τους για καρκίνο. Οι λοιμώξεις από τον HPV σχετίζονται με διαφορετικούς τύπους βλαβών, όπως καλοήθεις πολλαπλασιαστικές βλάβες (κονδυλώματα), καθώς και με πρόδρομες βλάβες με την ικανότητα να εξελίσσονται σε υψηλού βαθμού νεοπλασία και διηθητικό καρκίνο, συμπεριλαμβανομένων του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού, του πέους, του αιδοίου, του κόλπου και στοματοφαρυγγικοί όγκοι, η περιοχή γύρω από τη βάση της γλώσσας και τις αμυγδαλές (PMID: 37297793).

Όσον αφορά τη μετάδοση του HPV μέσω του στοματοφάρρυγα, οι στατιστικές δείχνουν οτι η πιθανότητα φλεγμονών και καρκινογένεσης απο ογκογόνους HPV αυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των σεξουαλικών συντρόφων με τους οποίους γίνεται στοματογεννητική επαφή. Μελέτες στις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι ένα περίπου 7% του πληθυσμού φιλοξενεί HPV στη στοματική κοιλότητα, όμως μόνο το 1% φιλοξενεί τον τύπο HPV16, που είναι ο τύπος που κυρίως ενοχοποιείται για καρκίνους στον στοματοφάρρυγα. 

Οι επιπτώσεις του ΗPV των γεννητικών οργάνων μπορεί να είναι απο μια παροδική λοίμωξη που δεν αντιλαμβάνεσαι. Η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών είναι ασυμπτωματικοί φορείς του ιού και αυτή είναι η βασική αιτία μαζί με την έλλειψη σωστής πληροφόρησης για την μεγάλη μετάδοση απο άτομο προς άτομο. Θεωρείται ότι στο 90% περίπου των περιπτώσεων, το σώμα μπορεί να καταπολεμήσει τη μόλυνση από μόνο του και τα συμπτώματα δεν θα εκφραστούν ποτέ (PMID: 37297793).

 

Οδοί μετάδοσης του HPV εκτός της σεξουαλικής μετάδοσης:

Η σεξουαλική μετάδοση είναι η πιο τεκμηριωμένη, αλλά έχουν υπάρξει μελέτες που προτείνουν μη σεξουαλικούς τρόπους.

Οριζόντια μετάδοση HPV: Η οριζόντια μετάδοση περιλαμβάνει τα δάχτυλα και στόμα, επαφή με το δέρμα εκτός από τη σεξουαλική επαφή.

• Ο μολυσμένος εξοπλισμός σε αίθουσες γυναικολογικών εξετάσεων. Ο γιατρός σου ΠΡΕΠΕΙ να χρησιμοποιεί κατά τη διάρκεια του διακολπικού υπερήχου προφυλακτικό, το οποίο λειτουργεί ως φυσικός φραγμός στο HPV. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης πρέπει να διατηρούνται όλα τα μέτρα υγιεινής.

Οι ιοί HPV είναι πολύ σταθεροί ιοί, απωθητικοί στη θερμότητα και ξήρανση - εμφανίζουν 30% μολυσματικότητα μετά από επτά ημέρες αφυδάτωσης . Οι ιοί είναι ικανοί να ζουν για μέρες σε επιφάνειες, ρούχα, συχνά χρησιμοποιούμενο γυναικολογικό εξοπλισμό και φόμιτες (PMID: 23110191, PMID: 26071392).

• Ανεπαρκής Υγιεινή των χεριών (PMID: 25199987)

Μελέτες έχουν δείξει DNA HPV κάτω από τα νύχια ατόμων με κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων καθώς και στα εσώρουχα τους (PMID: 26071392).

• Η κάθετη μετάδοση από τη μητέρα στο νεογέννητο είναι μια άλλη οδός μετάδοσης του HPV. Αρκετές μελέτες έχουν τονίσει την πιθανότητα μόλυνσης μέσω του αμνιακού υγρού ή του πλακούντα ή μέσω της επαφής με τον βλεννογόνο των γεννητικών οργάνων της μητέρας κατά τη διάρκεια του φυσικού τοκετού (PMID: 23446269).

• Υδατογενής μετάδοση: Η μετάδοση του HPV με το νερό δεν έχει ποτέ αποδειχθεί. Ωστόσο, το DNA HPV έχει εντοπιστεί σε υδάτινα συστήματα. Οι Bibby και Peccia (PMID: 23346855) εντόπισαν το 2013 τον HPV σε ιλύ λυμάτων. Ανακάλυψαν επίσης τον ογκογόνο ιό των θηλωμάτων: 16,18,53, υποδηλώνοντας μια υδατογενή οδό μόλυνσης, όπως προτάθηκε για πρώτη φορά πριν από 40 χρόνια.Οι επιθηλιοτροπικοί ιοί, όπως αποδεικνύεται από αυτές τις μελέτες, μπορούν να βρεθούν στα λύματα. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα τριψίματος του δέρματος και των βλεννογόνων, αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται σε ρύπανση ούρων ή κοπράνων. Στην Ιταλία, οι Iaconelli et al, το 2015 (PMID: 26049729) εξέτασαν τους HPV σε δύο ποταμούς και προσδιόρισαν το 56% των δειγμάτων ως θετικά. Μια άλλη μελέτη από τους Di Bonito et al, το 2015 (PMID: 25398789) εντόπισε το 50% των δειγμάτων από το νερό της κολύμβησης ως θετικά για HPV. Η βάση για την υπόθεση μετάδοσης μέσω του νερού χρονολογείται από το 2011 (PMID: 21208649), όταν αναφέρθηκε ότι ο τύπος 16 του HPV παραμένει μολυσματικός για επτά ημέρες σε υγρές επιφάνειες (PMID: 33101476).

Ενώ ο HPV στις γυναίκες είναι ευρέως γνωστός και σε μεγάλο βαθμό μελετημένος, λόγω πολλών κλινικών προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου και έρευνας, οι άνδρες έχουν περιληφθεί αμελητέα σε αυτά τα προγράμματα. Στις γυναίκες είναι ευρέως γνωστό γιατί το ποσοστό των γυναικών που πάσχουν και πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με τον HPV είναι πολύ μεγαλύτερο από τους άνδρες (doi: 10.1186/1471-2458-13-117)

Πώς προκαλεί καρκίνο μια λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων;

Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) ταξινόμησε τους HPV 16, 18, 31, 33, 35,45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 και 68 ως HR-HPVs, που βρίσκονται στο 99,7% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας (PMID: 37297793).

Ορισμένοι τύποι είναι ογκογόνοι, δηλαδή προκαλούν καρκίνους. Οι τύπου ΗΡV 16 & 18 προκαλούν περίπου το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Από αυτούς τους τύπους μας προστατεύει το εμβόλιο για τον HPV. Οι τύποι 32, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 69 και 82 προκαλούν το υπόλοιπο 30% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Το νέο εμβόλιο για τον HPV που καλύπτει 9 τύπους ΗΡV, καλύπτει, μεταξύ άλλων και πέρα από τους 16 και 18, τους ογκογόνους 33, 45, 52, και 58. Η αντίστοιχη ανάλυση των τύπων που προκαλούν άλλες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του αιδοίου, του κόλπου, ή του πρωκτού, δεν είναι πλήρως γνωστή. Παρ' όλα αυτά, και πάλι οι τύποι 16 και 18 ενοχοποιούνται και πάλι περισσότερο για την ενεργοποίηση προκαρκινικών αλλοιώσεων. 

Στον ιστό του τραχήλου της μήτρας, η μόλυνση από τον HPV μπορεί να προκαλέσει διάφορους βαθμούς προκακοήθων αλλαγών που ονομάζονται ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του τραχήλου της μήτρας (CIN). Οι βλάβες του CIN περιλαμβάνουν τη χαμηλού βαθμού δυσπλασία του τραχήλου της μήτρας (LSIL/CIN1), τη μέτρια δυσπλασία (CIN2) και τη σοβαρή δυσπλασία/καρκίνωμα in situ (CIN3/CIS) (PMID: 37297793).

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των μολυσμένων γυναικών εξελίσσεται σε νόσο και περισσότερο από το 90% των μολύνσεων από HPV είναι παροδικές και υποχωρούν εντός 6-10 μηνών από την εμφάνισή τους (doi: 10.1016/j.bpobgyn.2017.08.015) (PMID: 33101476).

Μόνο το 5-10% των γυναικών αναπτύσσει μη επεμβατικές πλακώδεις ενδοεπιθηλιακές βλάβες και λιγότερο από το 1% των μολυσμένων γυναικών θα αναπτύξει διηθητικό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, γεγονός που δείχνει ότι, πέρα ​​από τους HR-HPV, άλλοι βιολογικοί παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο (doi: 10.1016/j.ygyno.2008.07.045)

Όσον αφορά τους άνδρες, ένας στους τρεις άνδρες παγκοσμίως έχει μολυνθεί από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων των γεννητικών οργάνων.

Συνοπτικά:

• Οι περισσότερες λοιμώξεις HPV είναι ασυμπτωματικές και/ή υποχωρούν αυθόρμητα.

• Ο χρόνος κάθαρσης είναι ~6-24 μήνες

• Τραχηλικός HPV σε 9,4 μήνες και γεννητικός HPV στους άνδρες 7,5 μήνες (ογκογόνοι και μη ογκογόνοι τύποι).

• Τα κονδυλώματα αναπτύσσονται σε ~6-10 μήνες μετά την αρχική μόλυνση (PMID: 26602622).

• Η διαδικασία ανάπτυξης καρκίνου από λοίμωξη από HPV διαρκεί ~5-10 χρόνια τουλάχιστον και 20-25 χρόνια κατά μέσο όρο (PMID: 29393378).

Σχεδόν 1 στους 3 άνδρες άνω των 15 ετών έχουν μολυνθεί με τουλάχιστον έναν τύπο ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) των γεννητικών οργάνων και 1 στους 5 έχουν μολυνθεί με ένα ή περισσότερα από γνωστούς τύπους HPV υψηλού κινδύνου ή ογκογόνους. Αυτές οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι άνδρες συχνά φιλοξενούν λοιμώξεις HPV των γεννητικών οργάνων. Παράγοντες που επηρεάζουν την πιθανότητα λοίμωξης από τον ιό HPV είναι ένας μεγάλος αριθμός σεξουαλικών συντρόφων, απροστάτευτο σεξ, μη εμβολιασμός έναντι HPV, ομοφυλόφιλοι και αμφιφυλόφιλοι άνδρες και άνδρες με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης, στους άνδρες ο υψηλότερος επιπολασμός μόλυνσης από έναν τύπο HPV παρατηρείται σε άνδρες μολυσμένους με HIV που κάνουν σεξ με άλλους άνδρες (PMID: 37770654).

Στους άνδρες, η λοίμωξη από τον HPV τείνει να εκδηλώνεται κλινικά ως κονδυλώματα του γεννητικού συστήματος, τα οποία προκαλούν σημαντική νοσηρότητα και αυξάνουν τα ποσοστά μετάδοσης του HPV. Οι λοιμώξεις από τον HPV σχετίζονται επίσης με καρκίνους του πέους, του πρωκτού και του στοματοφαρυγγικού, οι οποίοι συνδέονται συνήθως με τον τύπο 16 του HPV. Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο υπολόγισε ότι υπήρχαν περίπου 69-400 περιπτώσεις καρκίνου σε άνδρες που προκλήθηκαν από τον ιό HPV το 2018.